طلاق غیر توافقی چقدر طول میکشد تا در نهایت حکم قطعی صادر شود؟
اگر طرفین زودتر در دادگاه حاضر شوند و هیچکدام اعتراض طولانی نداشته باشند، میتواند در کمتر از چند ماه هم تمام شود. اما معمولاً در صورت اعتراض یا پیچیدگی مسائلی مانند مهریه و حضانت، احتمال دارد تا یک سال یا بیشتر زمان ببرد.
آیا امکان کاهش زمان دادرسی در طلاق غیر توافقی وجود دارد؟
بله؛ با آمادهکردن مدارک لازم از ابتدا، شرکت منظم در جلسات مشاوره، و استفاده از وکیل باتجربه میتوانید فرایند رسیدگی را کوتاهتر کنید. همچنین اگر حتی در میانه دعوا به توافقی نسبی برسید، بخش قابل توجهی از وقت دادگاه صرفهجویی خواهد شد.
چه تفاوتی بین طلاق توافقی و طلاق غیر توافقی وجود دارد؟
در طلاق توافقی، همه چیز از مهریه تا حضانت فرزند، با رضایت طرفین مشخص میشود و دادگاه صرفاً این توافق را تأیید میکند. اما در طلاق غیر توافقی، دادگاه باید بر اساس ادله، تصمیمگیری کند و همین موضوع روند جدایی را پیچیدهتر و زمانبرتر میسازد.
اگر میان زن و شوهر درباره مهریه، نفقه یا حضانت فرزندان توافق وجود نداشته باشد، طلاق غیر توافقی برای چه کسانی مناسب است؟
در این حالت، هر یک از طرفین که خواهان جدایی است، باید از مسیر قانونی اقدام کرده و در دادگاه اثبات کند که ادامه زندگی ممکن نیست. این روش برای زمانی کاربرد دارد که زوجین نمیتوانند یا نمیخواهند درباره مسائل مالی و عاطفی پس از طلاق مصالحه کنند.
چرا بعضیها میپرسند طلاق غیر توافقی چقدر طول میکشه و نگران طولانی شدن آن هستند؟
چون این نوع جدایی اغلب همراه با اعتراض، تبادل لوایح و sometimes مشاورههای طولانی است. هر مرحله هم میتواند زمان ببرد. به همین خاطر، افرادی که به دنبال یک راه سریع هستند، معمولاً نگرانی دارند مبادا پرونده بیشازحد کش پیدا کند. در این شرایط، مشاوره حقوقی مناسب و تلاش برای کاهش اختلافات میتواند روند را تسریع نماید.
در برخی روابط زناشویی، اختلافات آنقدر حاد میشود که دیگر نمیتوان برای حل آنها راهی یافت و در نهایت، یکی از همسران یا هر دو تصمیم به جدایی میگیرند.
در این میان، طلاق غیر توافقی زمانی رخ میدهد که زن و شوهر در مورد مسائل اساسی همچون مهریه، نفقه، حضانت فرزند و سایر حقوق مالی و عاطفی، به تفاهمی مشترک دست نیافته باشند.
از همین رو، روند جدایی در چنین شرایطی اغلب پیچیدهتر از طلاق توافقی است؛ زیرا قاضی باید بر اساس مستندات، درباره همه موارد اختلافی تصمیمگیری کند. شاید یکی از پرسشهای مهم شما این باشد که طلاق غیر توافقی چقدر طول میکشد.
پاسخ کوتاه آن، این است که بسته به مواردی همچون اعتراض هر یک از طرفین، تعداد جلسات مشاوره یا داوری، میزان شلوغی شعب دادگاه و مستندات موجود میتواند از چند ماه تا یک سال، یا حتی بیشتر متغیر باشد.
در ادامه این مقاله از وب سایت مهدی حکیمی، با نگاهی جامع به روند حقوقی و عوامل مؤثر بر مدتزمان طلاق غیر توافقی، تلاش میکنیم نهتنها پاسخ این پرسش را به صورتی دقیقتر ارائه دهیم، بلکه راهکارهایی هم برای کوتاهتر کردن فرایند جدایی در اختیارتان بگذاریم.
طلاق غیر توافقی چقدر طول میکشد؟
اصلیترین دغدغه بسیاری از افراد، مدتزمان رسیدگی به طلاق غیر توافقی است. بهطورکلی، نمیتوان یک عدد یا بازه مشخص و قطعی برای همه پروندهها تعیین کرد؛ زیرا عوامل مختلفی بر زمان لازم برای رسیدگی تاثیر دارند، ازجمله:
-
نوع دادخواست (درخواست از طرف زن یا مرد)
همانطور که اشاره شد، اگر مرد خواهان طلاق باشد، پیچیدگی پرونده کمتر خواهد بود؛ چراکه اصل حق طلاق با اوست و دادگاه بیش از هرچیز بر روی مسائل مالی زن متمرکز میشود.
اما اگر زن باشد که درخواست میدهد، باید عسر و حرج یا شروط ضمن عقد یا هر دلیل قانونی دیگر را ثابت کند و ممکن است مرد هم اعتراض کند و پرونده چند مرحلهای شود.
-
تعداد جلسات رسیدگی و مشاوره
طبق مقررات قانون حمایت خانواده، ممکن است زن و شوهر ابتدا به مراکز مشاوره خانواده معرفی شوند تا شاید بین آنها مصالحه صورت گیرد.
اگر این جلسات به نتیجه نرسد، پرونده وارد پروسه قضایی میشود. هرچه اختلافات بیشتر باشد، زمان مشاوره یا داوری طولانیتر خواهد بود.
-
اعتراضات در مراحل بدوی، تجدیدنظر و فرجامخواهی
طلاق غیر توافقی اساساً قابلیّت تجدیدنظرخواهی دارد. ممکن است هر یک از طرفین به رأی بدوی اعتراض کنند.
پس پرونده به دادگاه تجدیدنظر میرود و در برخی موارد—بهویژه در بحث عسر و حرج—ممکن است یکی از طرفین مجدداً به حکم تجدیدنظر اعتراض کند و پرونده به دیوان عالی کشور ارسال شود. این رفتوآمدها قطعاً بر طول مدت رسیدگی میافزاید.
-
شلوغی شعب دادگاه و سرعت کار کارشناسان
هر شعبه دادگاه خانواده متناسب با ترافیک پروندههای ارجاعی، زمانبندی متفاوتی برای رسیدگی دارد. گاهی چند ماه بین نوبتهای رسیدگی فاصله میافتد.
همچنین در مواردی که به کارشناسی (مثلاً برای بررسی وضعیت مهریه، تعیین اجرتالمثل، ارزیابی صلاحیت حضانت و…) نیاز است، سرعت کار کارشناس هم مؤثر خواهد بود.
-
عدم حضور طرف مقابل
اگر یکی از طرفین در جلسات رسیدگی حاضر نشود و نتوان ابلاغ مؤثر انجام داد، یا ادله کافی برای صدور حکم غیابی فراهم نباشد، فرایند زمانبرتر میشود. اخذ حکم غیابی نیز شرایط خاص خود را دارد (ازجمله ابلاغ قانونی).
-
اتمام مهلت اعتبار گواهی عدم امکان سازش
پس از صدور رأی قطعی و گواهی عدم امکان سازش در دادگاه، فرصتی سهماهه برای ثبت طلاق در دفترخانه وجود دارد.
اگر در این بازه اقدامی نشود، گواهی از اعتبار میافتد و برخی مراحل باید از نو طی شود.
تخمین کلی مدتزمان
-
طلاق غیر توافقی به درخواست مرد: در خوشبینانهترین حالت و اگر زن اعتراض جدی نداشته باشد (یا بهسرعت در جلسه حاضر شود و تنها حقوق مالی خود را مطالبه کند)، این فرایند میتواند طی چند ماه (مثلاً بین سه تا شش ماه) به سرانجام برسد.
اما اگر زن اعتراض کند، یا موضوعات مالی گستردهای مطرح باشد، ممکن است یک سال یا بیشتر ادامه پیدا کند.
-
طلاق غیر توافقی به درخواست زن: چون زن نیازمند اثبات دلایل خود است، معمولاً طولانیتر از درخواست مرد خواهد بود.
اگر زن دلایل متقن داشته باشد و مرد هم اعتراض خاصی وارد نکند، شاید در حد 6 تا 9 ماه تمام شود. ولی اگر طرفین چند مرحله اعتراض و دفاع داشته باشند، امکان دارد یک تا دو سال زمان ببرد.
بنابراین، در پاسخ نهایی به این پرسش که طلاق غیر توافقی چقدر طول میکشد میتوان گفت بازهای از چند ماه تا بالای یک سال یا حتی بیشتر محتمل است.
عواملی چون توافق احتمالی لحظه آخری، مصالحه ناگهانی، کمبود ادله یا تشریفات قانونی نیز باعث تغییر این بازه میشود.
طلاق غیر توافقی چیست؟
طلاق غیر توافقی یا همان طلاق یکجانبه، نوعی از طلاق است که در آن میان زن و شوهر، بر سر اصول و حقوق قانونی پس از جدایی، هیچ تفاهم و موافقتی وجود ندارد.
این موارد میتواند مرتبط با مهریه، نفقه، اجرتالمثل، حضانت فرزند و... باشد. در چنین شرایطی، قاضی دادگاه مجبور است بر اساس ادله و مستندات موجود، خودش درباره اختلافات حکم صادر کند.
روشن است که این فرایند، در مقایسه با طلاق توافقی، پیچیدهتر بوده و معمولاً زمان بیشتری از دادگاه و طرفین میگیرد.
نگاهی اجمالی به روند طلاق در ایران
بر اساس قوانین فعلی ایران—بهویژه قانون حمایت خانواده مصوب 1392—هرگونه طلاق باید از طریق دادگاه خانواده انجام شود. بدون صدور حکم قطعی یا گواهی عدم امکان سازش، هیچ دفترخانهای حق ثبت طلاق را ندارد.
این الزام قانونی باعث میشود تا طلاق و امور مربوط به آن، در دستگاه قضایی بررسی شده و حقوق طرفین، بهخصوص زنان، ازنظر مالی و غیرمالی رعایت شود.
نکته مهم آن است که طلاق، از منظر قانونی و شرعی، حق مرد دانسته شده، اما زن هم در شرایطی خاص، میتواند از دادگاه تقاضای جدایی داشته باشد.
البته وجود شروط ضمن عقد، وکالت در طلاق و اثبات عسر و حرج از مهمترین ابزارهای قانونی برای زن محسوب میشود.
این موضوعات سبب میشود که روند رسیدگی در طلاق غیر توافقی، بسته به اینکه کدامیک از زوجین خواهان طلاق است و چه دلایلی ارائه میکند، متفاوت باشد.
تفاوت طلاق توافقی و طلاق غیر توافقی

پیش از پاسخ به این پرسش که طلاق غیر توافقی چقدر طول میکشد؟ یا طلاق غیر توافقی چقدر طول میکشه؟ بد نیست بهطور خلاصه تفاوت میان طلاق توافقی و غیر توافقی را مرور کنیم:
-
طلاق توافقی
در این حالت، زن و شوهر درباره تمام مسائل مالی و غیرمالی زندگی مشترک (ازجمله مهریه، نفقه، جهیزیه، اجرتالمثل، حضانت فرزند و…) به توافق رسیده و تصمیم میگیرند پرونده را از طریق یک دادخواست مشترک یا دونفره، در مسیر جدایی قرار دهند.
دادگاه هم صرفاً بررسی میکند که آیا واقعاً مصالح هر دو طرف لحاظ شده است یا خیر و به دلیل همین سازگاری اولیه، معمولاً روندی سریعتر و سادهتر خواهد داشت.
-
طلاق غیر توافقی
در این حالت یا مرد قصد طلاق دارد و زن راضی نیست، یا زن دادخواست طلاق میدهد اما شوهر مخالفت دارد (یا شروط قانونی را منکر میشود).
در چنین شرایطی، قاضی باید بر اساس مدارک و اسناد، رأی صادر کند و هریک از طرفین هم ممکن است در مراحل تجدیدنظر یا حتی فرجامخواهی، اعتراض کند.
این رفتوبرگشتهای قضایی بهوضوح زمان رسیدگی را افزایش میدهد.
طلاق غیر توافقی از سوی مرد یا زن
طلاق غیر توافقی به درخواست مرد
بر اساس ماده 1133 قانون مدنی و قواعد فقهی، اصولاً اختیار طلاق با مرد است. بنابراین اگر مرد اراده کند که همسرش را طلاق دهد، نیاز به ارائه دلیل خاصی برای اصل طلاق نخواهد داشت.
با این حال، دادگاه (پیش از صدور گواهی عدم امکان سازش) درخصوص حقوق مالی زن—مهریه، نفقه معوقه، اجرتالمثل، شرط تنصیف اموال در صورت امضای شوهر در عقدنامه و…—رسیدگی نموده و مرد مکلف است تکلیف این حقوق را روشن کند.
ویژگی مهم: نوع طلاقی که مرد یکطرفه درخواست میکند، طلاق رجعی است؛ یعنی مرد میتواند در طول مدت عده به زن رجوع کند (بهجز موارد خاصی مانند باکرهبودن زن). اگر زن نارضایتی خود را بهصورت اعتراض یا ادعاهای حقوقی دیگر مطرح کند، روند رسیدگی طولانیتر خواهد شد.
طلاق غیر توافقی به درخواست زن
زن بهتنهایی درصورتی میتواند طلاق بگیرد که یکی از شرایط یا ادله قانونی زیر فراهم شده باشد:
-
عسر و حرج: اگر ادامه زندگی مشترک به قدری برای زن دشوار و تحملناپذیر باشد که سلامت روحی، جسمی یا حیثیتی او در خطر بیفتد، میتواند با اثبات این وضعیت به دادگاه، تقاضای طلاق کند. بهعنوان نمونه، اعتیاد مخرب شوهر، سوءرفتار و ضربوشتم، بیماریهای صعبالعلاج یا ترک انفاق برای مدتی طولانی میتواند مصداق عسر و حرج باشد.
-
شروط 12گانه عقدنامه: اگر در سند ازدواج، شروط مندرج (مثل ترک زندگی خانوادگی توسط شوهر، محکومیت قطعی شوهر به 5 سال حبس یا بیشتر، ابتلای شوهر به بیماری صعبالعلاج، عدم پرداخت نفقه، ازدواج مجدد مرد بدون رضایت زن و…) توسط زوج امضا شده باشد و الآن آن شرط محقق شود، زن میتواند از این طریق طلاق بگیرد.
-
وکالت در طلاق (حق طلاق): اگر مرد در زمان عقد یا پس از آن، وکالت بلاعزل به زن داده باشد که بتواند هر زمان بخواهد خود را مطلقه سازد، زن در این حالت برای درخواست جدایی، نیازی به دلیل اضافه ندارد.
نکته: پیچیدگی کار زن بیشتر است؛ چراکه ابتدا باید دادگاه را قانع کند که شرایط طلاق وی موجه است. اگر مرد اعتراض کند یا دلایل زن را مردود بداند، روند دادرسی طولانی خواهد شد.
نکات مهم برای تسریع در طلاق غیر توافقی
-
جمعآوری مدارک کامل: از همان ابتدا مدارک هویتی (شناسنامه، کارت ملی، عقدنامه)، مستندات مالی (اگر مهریه عندالمطالبه یا عندالاستطاعه است، اسناد دال بر توانایی مالی مرد یا اموال او)، دلایل مرتبط با عسر و حرج و… را فراهم نمایید.
-
حضور بهموقع در جلسات دادگاه: هرگونه غیبت یا تأخیر شما باعث میشود که کار به تعویق بیفتد یا حتی نیاز به تجدید جلسه باشد.
-
استفاده از وکیل مجرب: وکیلی که با رویه دادگاههای خانواده آشناست، میتواند با نگارش لوایح دقیق و ارائه مستندات مناسب، از اطاله دادرسی جلوگیری کند و در زمان شما صرفهجویی کند.
-
آمادگی برای مصالحه: گاهی اگر یک اختلاف کوچک در مورد مهریه یا نفقه، موجب طولانیشدن روند شود، بهتر است با مشورت حقوقی عاقلانه، وارد مذاکره شده تا پرونده سریعتر بسته شود.
-
دقت در اعتراض و تجدیدنظر: اگر تصمیم به اعتراض دارید، سریعاً لوایح خود را آماده کرده و در مهلت قانونی اقدام کنید. فراموش نکنید هر تأخیری ممکن است پرونده را طولانیتر کند.
تجربه و تخصص تیم وکالتی مهدی حکیمی در پروندههای طلاق
جناب آقای مهدی حکیمی وکیل پایه یک دادگستری در کرج، با بیش از 10 سال سابقه فعالیت در حوزه حقوق خانواده و درصد بالایی از موفقیت در پروندهها، یکی از وکلای شناختهشده در دعاوی خانوادگی ازجمله طلاق غیر توافقی است.
ایشان با رویکردی اخلاقمدار و تسلط بر قوانین بهروز، همواره تلاش میکند تا در کوتاهترین زمان ممکن و به بهترین شکل، حقوق موکلان خود را حفظ کند.
برخی ویژگیهای کاری و سوابق قابلتوجه ایشان
-
سابقهی درخشان در رسیدگی به پروندههای خانواده: بهویژه در زمینه طلاق غیر توافقی و مشکلات متفرقهای که پس از طرح دعاوی مالی (مهریه، نفقه، اجرتالمثل و…) ممکن است پیش بیاید.
-
توانایی در ارائه راهکارهای تخصصی: با تکیه بر دانش حقوقی و بهرهگیری از تجربه عملی در دادگاههای خانواده، پرونده را از ابتدا تا انتها مدیریت میکند.
-
شفافیت در ارائه مشاوره حقوقی: شفافسازی مراحل قانونی برای موکل، تعیین تکلیف احتمالی مدتزمان رسیدگی و برآورد هزینهها، از مهمترین اصول ایشان به شمار میرود.
-
روحیه مسئولیتپذیری و پیگیری منظم: عدم حضور یا تاخیر در جلسات دادگاه، یکی از عوامل اطاله دادرسی است. یک وکیل مسئولیتپذیر، با جدیت امور را پیگیری کرده و با تنظیم لوایح و دفاعیات دقیق، از حقوق موکل دفاع میکند.
جمعبندی
طلاق غیر توافقی فرآیندی است که در آن زن و شوهر بر سر مسائل اساسی پس از جدایی، توافق ندارند. این امر سبب میشود که دادگاه برای بررسی و صدور حکم، نیازمند رسیدگی دقیق به اختلافات باشد؛ فرایندی که در عمل، مدتزمان آن را طولانیتر و پیچیدهتر از طلاق توافقی میکند.
بنابراین، اگر از خود میپرسید طلاق غیر توافقی چقدر طول میکشد؟ یا طلاق غیر توافقی چقدر طول میکشه؟
باید توجه کنید که هیچ پاسخ واحدی وجود ندارد و بسته به مواردی مانند نوع درخواست (از سوی زن یا مرد)، مراحل اعتراض و تجدیدنظر، رویه شعبه رسیدگیکننده، وجود یا عدم وجود دلایل مستحکم، همه و همه ممکن است این مدت را از چند ماه تا بیش از یک سال متغیر سازند.
بااینهمه، اگر از ابتدا مدارک و مستندات کاملی ارائه شود، در جلسات رسیدگی و مشاوره حضور فعالی داشته باشید و مهمتر از همه، با وکیلی مجرب و آگاه در حوزه حقوق خانواده همکاری کنید، میتوان این مسیر دشوار را کوتاهتر کرده و از فرسایش روانی و مالی بیشتر جلوگیری نمود.
در نهایت، اگر قصد طرح دادخواست طلاق غیر توافقی دارید، یا درگیر چنین پروندهای هستید و به راهنمایی تخصصی نیاز دارید، میتوانید از تجربه و تخصص جناب آقای مهدی حکیمی بهرهمند شوید.
حضور وکیلی با دانش عمیق حقوقی و سابقه اثباتشده در پروندههای مشابه، نهتنها ضامن آرامش خاطر شما در این مسیر است بلکه احتمال دستیابی به نتیجه مطلوب و منافع عادلانهتان را نیز افزایش میدهد.
سوالات متداول
آیا در طلاق غیر توافقی هم الزام به شرکت در جلسات مشاوره وجود دارد؟
بله، مطابق قانون حمایت خانواده، معمولاً طرفین به مراکز مشاوره ارجاع داده میشوند. هدف این است که شاید امکان صلح و سازش میان زوجین فراهم شود یا حداقل اختلافات مالی مدیریت گردد.
اگر یکی از طرفین برای طولانیکردن روند کار مدام اعتراض کند، چه باید کرد؟
قانون برای اعتراض بیاساس هم مهلتهای مشخص دارد. در هر مرحله، اگر قاضی تشخیص دهد اعتراض وارد نیست یا صرفاً با هدف اطاله روند مطرح شده، حکم قطعی را صادر میکند؛ اما در عمل، وجود اعتراضهای مکرر میتواند زمان را بیشتر کند.
هزینههای مربوط به طلاق غیر توافقی چقدر است؟
هزینه دادرسی و هزینههای جانبی (مثل تست بارداری در طلاق، مشاوره اجباری، کارشناسی مالی و غیره) بسته به نوع پرونده، شهر محل اقامت و ارزش ریالی مهریه متفاوت است. حقالوکاله وکیل نیز بسته به توافق میان موکل و وکیل تعیین میگردد.
آیا در طلاق غیر توافقی، زن حتماً مهریهاش را از دست میدهد؟
خیر، در بسیاری از موارد زن میتواند تمام یا بخشی از مهریه را مطالبه کند. این موضوع به توافق دو طرف یا به رأی قاضی بستگی دارد. گاهی زن برای سرعتبخشیدن به طلاق، از قسمتی از مهریه صرفنظر میکند، اما این تصمیم شخصی بوده و الزامی به بخشش وجود ندارد.
حضانت فرزند در طلاق غیر توافقی به چه صورت است؟
طبق قانون، حضانت فرزند دختر تا 7 سالگی با مادر و از 7 تا 9 سالگی با پدر است. حضانت فرزند پسر تا 7 سالگی با مادر و از 7 تا 15 سالگی با پدر خواهد بود. پس از آن، فرزندان عموماً میتوانند خودشان تصمیم بگیرند. اما در هر حال، مصلحت فرزند مهمترین فاکتور است و دادگاه میتواند خلاف قاعده کلی، حضانت را به دیگری واگذار کند.